برنابا «يوسف ژوزف بن لووي بن ابراهيم» يهودي از سبط لووي، از قبرس است. وي مزرعه‌اش را فروخت و آن را به پاي شاگردان مسيح ريخت.5 به تقوا و درستكاري شناخته شد و سفر اعمال او را «يوسفي كه از جانب فرستادگان برنابا خوانده شد» ناميد.6 و هنگامي‌كه پولس ادعا كرد، مسيح را ديده و به اورشليم بازگشت تا به شاگردان نزديك شود، برنابا مسئوليت معرفي او را به شاگردان بر عهده گرفت.7  

و برنابا براي تبليغ و دعوت نيكوكار و صالحي بود كه مملو از روح القدس و ايمان به خداي بود،‌ بنابراين جمع قابل توجهي به خداي ايمان آوردند.8 سپس به همراه شائول (پولس) يك سال كامل به طرسوس رفت (اعمال 15/29)، پس از اين مشاجره نام برنابا از عهده جديد محو شد.
مورخان يادآوري مي‌كنند كه وفات او به سال 61 م. در قبرس به وقوع پيوست. بت‌پرستان او را سنگسار كردند و همين باعث مرگ او شد، پسر خواهرش «مرقس انجيلي» نيز او را به خاك سپرد.

رساله‌هاي پولس و «لوقا» كه هيچ يك مسيح را نديده‌اند، چگونه معتبر به شمار مي‌آيند، در حالي كه سخنان برنابا كه در ايمان و درستي و مصاحبت و هم‌نشيني با مسيح برايشان سبقت نمود، معتبر نيست!

در سال 366 دستوري از «پاپ دماسوس» پيرامون عدم مطالعه انجيل برنابا صادر شد،‌ مجلس كليسا‌هاي غربي نيز در سال 382 و «پاپ انوسنت» در سال 465 و «پاپ گلاسيوس اول» در سال 492 مطالعه برخي از انجيل‌ها را تحريم كردند كه انجيل برنابا نيز جزء اين انجيل‌ها بود.

انجيل برنابا براي قرن‌هاي طولاني محو شد، تا اينكه «فرامينو» راهب ايتاليايي، در اواخر قرن شانزدهم بر نسخه‌اي از آن در كتابخانة «پاپ استكوس پنجم» در واتيكان دست يافت، كه آن را مخفي نمود و با آن خارج شد و اسلام آورد و ديگر نامي از اين نسخه برده نشد.
در سال 1709 «كريمر» يكي از مستشاران تزار روسيه بر تنها نسخه‌اي دست يافت كه امروزه از انجيل برنابا در دست است كه در سال 1738 به وين منتقل شد، اين نسخه در 225 صفحه،‌ در دو جلد و به زبان ايتاليايي نوشته شده است.

مترجمان فارسي :

مرتضی فهیم کرمانی

علّامه حیدرقلی سردار کابلی