بنیانگذاران نوروز در اولین روز بهار، ایرانیان هستند و تنها ملتی كه فصل شكفته شدن گیاه و نبات و آغاز شكوفایی هستی و نظام را عید بزرگ ملی خویش شمرده اند، ایرانیان اند. 

با روی كار آمدن دولت صفوی و برگزیدن تشیع به عنوان مذهب رسمی، این جشن، رونق و تازگی و درخششی دیگر یافت. 
در این عصر ، علمای شیعه به گردآوری احادیث پیامبر (ص) و امامان (ع) در مورد نوروز، اقدام كردند كه از همه مهمتر، كتاب 'السماء والعالم' تالیف علامه مجلسی است كه جلد چهاردهم 'بحار الانوار' را تشكیل می دهد و مشتمل بر روایات و اعمال مستحبی و اذكار و فضایل نوروز است...........

'معلا' پسر 'خنیس' می گوید: در نوروز، به محضر امام صادق(ع) رسیدم. ایشان به من فرمودند: 'آیا این روز را می شناسی؟'، گفتم: فدایتان شوم! ایرانیان، این روز را بزرگ می شمارند و در این روز، برای یكدیگر هدیه می برند. 

حضرت فرمودند: 'به خانه خدا در مكه سوگند، مباركی این روز، به خاطر چند واقعه قدیمی است كه آن را برایت شرح می كنم. ای معلا! روز نوروز، روزی است كه خداوند از بندگان خود بر عبادتش عهد و میثاق گرفت و این روز، اولین روزی است كه خورشید در آن طلوع كرد و بادها به وزش درآمدند و كشتی حضرت نوح(ع)، بر كوه جودی (آرارات) قرار گرفت. 
در این روز، جبرئیل بر پیامبر خدا(ص) نازل شد. در این روز، پیامبر خدا(ص)، امیرالمومنین(ع) را بر دوش خود سوار كرد تا بت های قریش را از روی خانه كعبه به زیر انداخت و در هم شكست و در همین روز در غدیر خم، او را به جانشینی خود برگزید و برایش بیعت گرفت ...، و این روز، همان روزی است كه قائم ما در آن، ظهور خواهد كرد و در همین روز، قائم ما بر دجال، پیروز خواهد گشت و او را در زباله دان كوفه به دار خواهد كشید و هیچ روز نوروزی نیست، مگر آن كه ما، در آن، انتظار فرج داریم. این روز، از ایام ماست و از روزهای شیعیان ما به شمار می آید كه ایرانیان، آن را حفظ كردند و شما عرب ها آن را ضایع ساختید. 

                              

همچنین از امام صادق(ع) روایت شده كه: 'هرگاه نوروز شد، غسل كن و پاكیزه ترین لباس های خود را بپوش و با بهترین عطرهایت خود را خوشبو نما .' 
نوروز، آن روزی است كه خداوند به دعای یكی از پیامبرانش بر مردم، باران رحمتش را فرو فرستاد و چون آب به عنوان مظهر صفا و پاكی شمرده می شده است، از زمان قدیم، مرسوم بوده كه در نوروز به یكدیگر آب می پاشیدند(جشن آبریزان) و این رسم، همچنان در برخی نواحی ایران، معمول و متداول است. 

تولدی جدید در راه است!

در هر قوم و ملیتی، برای پیشواز و استقبال از سال نو آداب خاصی وجود دارد و همیشه بنا بر رسوم و آئین های نوروزی که از روزگاران کهن از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و به یادگار مانده است، اقداماتی انجام می شود که به نوعی نوید بخش  و پیام رسان این ارمغان است که  سال پایان یافت و آغاز تولدی جدید در راه است.

 استقبال سال نو از دیرباز، با برنامه های مختلفی آغاز می شود و خانه تکانی از جمله سنت های پسندیده ی ملی و مذهبی است كه سالیان سال است در فرهنگ و تمدن دیرین ما ایرانیان رواج دارد  و با وجود فراز و نشیب‌های تاریخ چند هزار ساله، همچنان به قوت خود باقی مانده است.

بعضی از رسم ها در طول تاریخ محو می شوند اما بعضی رسوم مثل سنت خانه تکانی نه تنها محو نمی شوند بلکه ارزش آنها روز به روز نیز بیشتر می شود. به تازگی این سنت، به عنوان یکی از مراحل جشن نوروز، علاوه بر خانه ها  به اماکن عمومی(پارک ها و خیابان های شهر)  و محل کار نیز سرایت کرده که نشان دهنده گسترده شدن این سنت در جنبه های مختلف زندگی مدرن امروز است. خانه تکانی درهیچ جای دنیا به این شکل پررنگ نیست، از این روی است که بزرگداشت آئین های ملی و احترام به هویت ملی و فرهنگی ما با انجام این سنت، پررنگ تر می شود.

ما ایرانیان، خانه تکانی، را اولین مشخصه  و نمادی از  نزدیک شدن به سال نو و روزهایی دیگر می پنداریم. این سنت دیرینه، اما  جاری در فرهنگ ما به همراه دیگر آداب نوروزی ، در روزهای پایانی سال، رسوم  ارزشمندی هستند  که از تازگی بهار الگو گرفته و در تمامی ابعاد روحی و جسمی زندگی افراد تاثیر بسزایی می گذارند.